• Puszcza Kurpiowska, Puszcza Zielona, dawniej Zagajnica – obszar lasów położonych w dorzeczu środkowej Narwi na Równinie Kurpiowskiej. Jej granice wyznaczają rzeki: Pisa (od wschodu), Narew (od południa) oraz Orzyc (na zachodzie). Północne krańce sięgają dawnej granicy Prus Wschodnich. Obecna nazwa pochodzi od zamieszkującej ją ludności: Kurpiów.
      • Od średniowiecza Puszcza Kurpiowska stanowiła własność książąt mazowieckich, a po inkorporacji Mazowsza królów polskich. W XVI wieku i XVII wieku jako królewszczyzna stanowiła rezerwat myśliwski, na terenie którego znajdowały się trzy dwory myśliwskie: Krusko, Rososza i Szkwa, z których korzystali władcy i ich dwory podczas organizowanych w Puszczy polowań na żubry, tury, łosie i niedźwiedzie. Lasy nie były karczowane ani kolonizowane, jedynie za pozwoleniem władców sezonowo osiedlali się tam bartnicy, rudnicy, smolarze, rybacy i myśliwi. Puszczę nazywano wówczas Zagajnicą, dodając określenia pochodzące od starostw, w których się znajdowała dana część puszczy: Puszcza-Zagajnica Łomżyńska, Puszcza-Zagajnica Nowogrodzka i Puszcza-Zagajnica Ostrołęcka (zwana też Szkwańską).
      • ...
      • Na XVII wiek przypada początek stałego osadnictwa w Puszczy Zagajnicy, które nasili się zwłaszcza po najeździe szwedzkim. W wieku XVIII Puszczę Zieloną (jak z czasem zaczęto nazywać wszystkie trzy Puszcze-Zagajnice) oraz Puszczę Białą należącą do biskupów płockich zaczęto określać jedną szeroką nazwą: Puszcza Kurpiowska, a jej tereny i mieszkańców potocznie nazywano Kurpiami. W XX wieku terminy te uległy zawężeniu i Puszczę Kurpiowską zaczęto utożsamiać tylko z Puszczą Zieloną.
      • ...
      • Teren Puszczy Zielonej stanowią głównie rozległe często bagna oraz tereny piaszczyste, co zadecydowało o stosunkowo późnym pojawieniu się rolnictwa na tym obszarze. Większość bagien została kilkadziesiąt lat temu zmeliorowana. Do bagien kurpiowskich zaliczają się: Szeroka Biel, Karaska (bagno), Łokieć (bagno), Chruściel. Znajdujący się tu największy naturalny zbiornik Mazowsza, Jezioro Serafin, zostało osuszone. Dziś największym jeziorem zielonokurpiowskim jest Łacha.
      • ...
      • U schyłku XX wieku lasy stanowiły ok. 33% Puszczy Kurpiowskiej. Większość (95%) obszarów leśnych obejmuje bór sosnowy, nielicznie występuje olsza, świerk, dąb i brzoza. Nieliczne naturalne drzewostany świerkowo-sosnowe i olszowe objęto ochroną[1]. W Puszczy Kurpiowskiej najdłużej na Mazowszu przetrwały żubry i niedźwiedzie. Obecnie żyją tu m. in. wilki.
      • ...
      • Puszcza Zielona znana jest jako miejsce występowania bursztynu. Jego wydobycie było niegdyś ważnym zajęciem miejscowej ludności; odgrywa on też rolę w miejscowej kulturze ludowej.